HÜSAMETTİN AKDOĞAN
  Özbekistan Tarihi
 

           ÖZBEKİSTAN CUMHURİYETİ
1 Eylül 1991 tarihihinde bağımsızlığına kavuşmuştur.
Yüzölçiimü :447.004km2
Nüfusu : 21.700.000
Başkenti : Taşkent 
Tarihi
Bugün Özbek nüfusu 21 milyon yediyüzbine ulaşmaktadır. Tarihi kaynaklara göre (Ebül Gazi Bahadır Han) Altun Orda Beyi Özbek'in adından gelmektedir. Özbek Han 1313-1340 de Altun Ordu Devletinin başına geçer. Böylece de bu birliğe Özbekler denir. Daha sonra da belli bir Türk topluluğunun adı olarak kullanılır. Özbekçe Uygur Türkçcsi ile Çağatay bölümüne girer. Yapılan bir araştırmada Altun Orda Hanlığını kuran ünlü hükünıdar Cengiz Hanın Torunu Batıı Handır. 1319 da Tuna boylarına ve Edirne'ye kadar gelir. 1335 de ise Azerbaycan seferine çıkar. Ünlü gezgin Ibn Batuta, Özbek Handan bahseder ve geniş ülkeleriyle, güçiü ordusunun olduğuna deginir.
Bu dönemde bıitün Kıpçak boylarında Türkçe konuşukluğu bilinir. 1428-1468 tarihleri arasında Özbekler bir biriyle çok yakın dayanışma içine girmiçler ve 1500-1510'da Maveraünnehir bölgesini ele geçirmişlerdir. Ancak 1740'ta Iran Hükümdarı Buharayı ele geçirmiş ve buradaki Özbek Hanlığına son venniştir. Buhara'nın başına 1753'te Muhammed Rahim geçmiş bıı dönem 1920 ye kadar sürmüştür.
1924'te ise bugünkü Özbekistan Cumhuriyeti kurulmuş, ancak 1945'ten sonraki yıllarda Rusların denetimine girmiştir. Özbekistan'da Kongrat, Nagman, Mangıt, Toyaklı, Savay, Barın, Üç Urug,Burgut, Arlat, Kanglı, Baştaş, Karakalpak gibi boylar bulunmaktadır ve bunlar Özbekistan'ı oluşturmaktadırlar.
SSCB çöküşüyle birlikte Özbekistan 20 Haziran 1990 da ege-menliğini 1 Eylül 1991 de de bağımsızlığını almıştır.
Coğrafi Konumu
Bağımsız Özbekistan'ın 447.400 km2 lik bir yüzölçümü bulunmaktadır. Özbekistan 37°-45 Kuzey enlemleri ile 56°-73° doğu boylamları arasında yer almaktadır. Özbekistan; Kazakistan, Tacikistan, Afganistan Kırgızistan ve Türkmenistan'a komşudur.
Başkenti Taşkent'tir. Nüfusu : 21.700.000'dur.
Önemli şehirleri, Semerkand, Buhara, Hive, Andıcan, Hokand, Navrangon, Karşı, Urgenc, Nukus'dur.
Önemli nehirleri: Surhanderya, Serabat, Karaderya, Zerefşan, Koskaderya ve Sah dir. En büyük gölü Araldır. Diğer Ortaasya Türk Cumhuriyetlerinde olduğu gibi iklimi, yazları sıcak ve kurak kışlan soğuk ve karasal iklimdir.
Özbekistan'da Nüfus Yoğunluğu
Özbek Türkleri: %69
Rus: %10
Tatar Türkleri: %4.2
Kazak Türkleri: %4.2
Diğer: %7.2
Tacik: %3.9
Karakalpaklı: %1.6
Kent Nüfusu: %50
Kırsal Nüfus: %50
Özbekistan'da km2: 49 kişi düşmekte olup, ortalama yaşam süresi 69.5 yıldır ve nüfus artışı (2.6) ile yüksektir. Dillerine bağlı Özbekler milli kimliklerini güçlendirmişlerdir.
Ekonomi
1991'den sonra bağımsız Özbekistan Merkez Banka.sı kurulmuştur. Özbekistan çok zengin yeraltı kaynaklarına sahiptir. Altın, doğalgaz, alimünyum, tungsten, kömür, mermer, yatakları ön sıradadır. 1991 verilerine göre yılda 41. milyar m3 doğalgaz üretilmektedir.
Dünyanın kaliteli altını burada üretilmekte olup yıllık 80 ton altın üretimiyle yerini almaktadır. Bakır rezervleri 800 milyon ton, olarak varsayılmaktadır. Kömür üretimi yıllık 6 milyon tondur.

 

 
  Bugün 1 ziyaretçi (3 klik) kişi burdaydı!  
 
Google



Create a Myspace LED Scroller

Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol